Kollajen nedir? Ne işe yarar?
Kollajen nedir?
Kolajen kemiklerde, kaslarda, ciltte ve tendonlarda bulunan insan vücudunun en önemli yapı taşlarından birisi olan proteindir. Bağ ve bağ dokularını oluşturan kolajen, koruyucu bir bariyer görevi üstlenerek, cildimizi toksinlerden ve diğer zararlı etkenlerden korur. Temel yapıtaşı, fibroblast olarak isimlendirilen bağ dokusu hücreleridir. Saçlarımızın ve tırnaklarımızın da temel bileşeni olarak, tırnak ve saç sağlığımız üzerinde de doğrudan etkilidir.
En az 16 farklı kolajen türü vardır, ancak bunların yüzde 80 ila 90’ı tip 1, 2 ve 3’e aittir. Bu farklı türlerin farklı yapıları ve işlevleri vardır. İnsan vücudundaki kolajenler güçlü ve esnektir.
Kolajen ne işe yarar?
Vücut bağ dokusunun %80 gibi büyük bir bölümünü oluşturan kolajenin temel görevi, elastinlikle birlikte cilde güç, esneklik ve sağlamlık vererek, cilt yapısını oluşturan bir ağ oluşturmaktır. Bir diğer deyişle vücudumuzda kolajen olmadan vücut parçalarımız bir arada kalamaz. Kollajen; bir yapı bloğu olarak, kemik ve kasları bir arada tutar, vücudumuzdaki organları korur ve cilt elastikiyetini arttırır.
Dermiste veya cildin orta katmanında, kolajen , üzerinde yeni hücrelerin büyüyebileceği fibroblast adı verilen lifli bir hücre ağı oluşturmaya yardımcı olur . Aynı zamanda ölü deri hücrelerinin yenilenmesinde ve yenilenmesinde rol oynar.
Bazı kolajenler, böbrekler gibi vücuttaki hassas organlar için koruyucu örtü görevi görür.
Tırnakların, saçların ve dişlerin yapı taşıdır. Saç dökülmesini önler ve tırnakları güçlendirir. Diş sağlığını da doğrudan ilgilendirerek, kişide diş etiçekilmesi, diş eti kanamaları gibi sorunlarının görülme riskini düşürür.
Yaşla birlikte vücut daha az kolajen üretir . Derinin yapısal bütünlüğü azalır. Kırışıklıklar oluşur ve eklem kıkırdağı zayıflar. Kadınlar, menopozdan sonra kolajen sentezinde dramatik bir azalma yaşarlar. 60 yaşına gelindiğinde kollajen üretiminde önemli bir düşüş normaldir. Cildimizdeki kolajen miktarı azalmaya başladığında ise cilt elastikiyetini ve sıkılığını kaybetmeye başlar.
Kolajen Çeşitleri
- Tip 1: Tüm kolajen çeşitleri arasında insan vücudunda en fazla miktarda bulunanıdır. Cilde gerginlik ve elastikiyete verir, kemikleri destekler ve dokuları bir arada tutar.
- Tip2: Bağ dokularda kıkırdak yapımına katkıda bulunarak, eklem sağlığımızı gözetir.
- Tip3: Kalp kan damarlarını ve kan dokusunu oluşturma, cilde esneklik ve sıkılık kazandırma gibi pek çok görevi vardır.
- Tip4: Sindirim ve solunum organlarımızın yüzeylerini oluşturan tip 4 kolajen, kas, yağ ve organları çevreleyen bazal laminanın oluşumunda önemli bir rol oynar.
- Tip5: Plasentadaki doku ve hücre yüzeyinin oluşumundan sorumludur. Hamilelikte rahim içerisinde bebeğe oksijen ve besin sağlamak için gelişen organın yüzeyini yapar. Aynı zamanda atıkları da temizler.
- Tip10: Eklem kıkırdaklarının yanısıra yeni kemiklerin oluşumunda da görev alır. Kemik kırıklarını iyileştirir ve sinovyal eklemleri onarır.
Kolajen Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Kolajen vücudun her yerinde oluşur, ancak özellikle ciltte, kemiklerde ve bağ dokularında.
- Bazı kolajen fibril türleri, gram-gram, çelikten daha güçlüdür.
- Kolajen üretimi yaşla ve sigara ve UV ışığı gibi faktörlere maruz kaldıkça azalır.
- Kolajen, yeni cilt hücrelerini yara bölgelerine çekmek için kolajen pansumanlarda kullanılabilir.
- Kollajen seviyelerini artırdığını iddia eden kozmetik losyonların, kollajen molekülleri cilt tarafından absorbe edilemeyecek kadar büyük olması nedeniyle, bunu yapması olası değildir.